2023 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçları açıklandığında, birçok öğrenci ve aile için en kritik aşama olan tercih dönemi başlamış olur. Üniversite tercih sürecinin en önemli adımlarından biri, adayların kendileri için en uygun üniversite ve bölüm seçimini doğru bir şekilde yapmalarıdır. Ancak bu süreç, sadece hangi üniversiteyi seçeceğinizle değil; aynı zamanda puan, sıralama ve bu iki kriterin nasıl dengeleneceği ile de doğrudan ilgilidir. Peki, YKS tercih listesi nasıl hazırlanmalı? Puan mı yoksa sıralama mı daha önemli? Bu yazımızda tüm bu sorulara yanıt vereceğiz.
Öncelikle, puan ve sıralama kavramlarını daha iyi anlamak için bu iki terimin ne anlama geldiğini açıklamakta fayda var. YKS sonuçlarında yer alan puan, öğrencinin sınavda elde ettiği net sayısını belirlerken, sıralama ise bu puana göre o yıl içinde kaçıncı sırada yer aldığınızı gösterir. Yani, yüksek bir puana sahip olsalar bile bir kategoride birçok aday olduğunda, sıralamanız düşebilir. Örneğin, bir öğrenci 450 puan almış olsa da, bu puanın o yıl kaçıncı olduğuna bağlı olarak, seçeceği üniversiteler konusunda büyük bir etki yaratabilir.
Bu noktada, puan ve sıralama arasında nasıl bir denge kurmalıyız? Öncelikle kendi hedeflerinizi belirlemekle başlamalısınız. Hangi üniversiteleri ve bölümleri hedefliyorsunuz? Puanınız bu hedeflere ulaşmaya yeterli mi? Eğer seçmek istediğiniz bölüm, her sene yüksek sıralama gerektiriyorsa, yalnızca puanınıza güvenmek sizi yanıltabilir. Bu sebeple, hem puanınızı hem de sıralamanızı dikkate alarak bir strateji geliştirmek önemlidir.
Şimdi gelelim doğru bir tercih listesi oluşturmanın temel adımlarına. İlk olarak, kendinizi tanımakla başlayın. Hangi alana ilginiz var? Hangi yeteneklerinizi geliştirmek istiyorsunuz? Bu aşamada yaptığınız kişisel değerlendirme, tercih listenizde dikkate alacağınız bölümlerin belirlenmesinde büyük rol oynayacaktır.
İkinci adım, Yükseköğretim Kurulu'nun (YÖK) ve ÖSYM'nin sağladığı verileri incelemek. Geçtiğimiz yıllarda hangi bölümler hangi puan aralığında tercih edildi? Hangi üniversiteler hangi sıralamalarda daha popüler oldu? Bu tür bilgiler, hem puan hem de sıralama açısından uygun tercihler yapmanızı kolaylaştıracaktır. Özellikle tercih edeceğiniz bölümün kontenjanı, taban puanları ve başarı sıralamaları hakkında detaylı bilgi edinmek, ileride yaşanabilecek hayal kırıklıklarını önlemede etkili olacaktır.
Üçüncü olarak, tercih listenizde yer vereceğiniz üniversiteleri ve bölümleri sıralarken, sadece puana göre değil, kendi kariyer hedeflerinize, yaşam tarzınıza ve gelecekteki hayallerinize uygun şekilde de sıralama yapmalısınız. Bu noktada, kendi önceliklerinizi belirlemek, nasıl bir üniversitede eğitim almak istediğinizi düşünmek ve hayatınıza yön verecek olan bu kararı alırken, psikolojik ve maddi unsurları da göz önünde bulundurmalısınız.
Dördüncü ve belki de en önemli adım, aşırı iddialı veya daha az tercih edilebilecek üniversitelere yer vermekten kaçınmaktır. Kendinize hem hedef hem de ulaşılabilir hedefler belirlemelisiniz. Özellikle yüksek puanlı bölümler ile düşük puanlı bölümleri karıştırmamak, narin bir denge kurmak açısından önemlidir. Yanlış tercih, sadece kaybetmeye değil, aynı zamanda yanlış yönlendirmelere de neden olabilir.
Son olarak, tercih listenizi oluştururken mutlaka mezuniyet sonrası kariyer hedeflerinizi düşünün. Hangi bölümü bitirirseniz, hangi sektörlerde çalışmak istersiniz? Hangi üniversitelerin mezunları daha başarılı ya da hangi bağlantılara sahip? Tüm bunlar, tercih listenizde büyük önem taşıyan unsurlardır.
Kısacası, YKS tercih süreci, stratejik ve düşünülen bir yaklaşım gerektirir. Puan ve sıralama dengesini iyi kurarak, kendinizi en iyi ifade edeceğiniz üniversite ve bölüm seçiminde doğru kararlar vermelisiniz. Unutmayın, bu karar sadece bir yıl için değil, belki de hayatınız boyu sürecek bir yolculuk için atılmış ilk adımdır. Hem akademik kariyeriniz için hem de kişisel gelişiminiz için en uygun üniversite ve bölümü seçerek, geleceğinizi daha sağlıklı bir şekilde yönlendirebilirsiniz.